Porada prawna
dotycząca nabywania prawa do świadczenia wychowawczego (ustawa 500 +) oraz zasad przyznawania i wypłacania tego świadczenia
Z dniem 1 kwietnia 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia z dnia 17 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2016 r. poz. 195).
Zgodnie z przepisami ustawy pomoc państwa polegać ma na przyznaniu matce, ojcu lub faktycznym, czy prawnym opiekunom dziecka świadczenia wychowawczego, którego „celem jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych” (art. 1 i 4). Świadczenie wychowawcze przysługuje w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko w rodzinie, do dnia ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Świadczenie przysługuje na pierwsze dziecko wymienionym osobom, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 800 zł, zaś w przypadku dziecka niepełnosprawnego świadczenie przysługuje na pierwsze dziecko, jeżeli dochód w rodzinie wynosi nie więcej niż 1200 zł (art.5). W przypadku drugiego i kolejnego dziecka dochód już nie ma znaczenia.
Świadczenie przysługuje , jeżeli:
- dziecko pozostaje w związku małżenskim,
- dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;
- pełnoletnie dziecko ma ustalone prawo do świadczenia wychowawczego na własne dziecko;
- członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze (art. 8).
Wnioski o ustalenie prawa do świadczenia należy składać w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby starającej się o świadczenie, bądź drogą elektroniczną.
Do wniosku należy dołączyć dokumenty (art. 13) niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia, takie jak:
- zaświadczenia lub oświadczenia członków rodziny o dochodach osiągniętych przez każdego członka rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres , na który ustalane jest prawo do świadczenia (w przypadku ubiegania się o świadczenie na okres od 1 kwietnia 2016 r. do 30 września 2017 r. jest to 2014 r.);
- oświadczenie o deklarowanych dochodach w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej zryczałtowanym podatkiem;
- inne zaświadczenia lub oświadczenia (np. sądowe dotyczące sytuacji rodzinnej rodzica lub dziecka) .
Należy dodać, że urząd gminy, czy miasta może zażądać także innych zaświadczeń dokumentujących sytuację ekonomiczna lub rodzinną wnioskodawcy oraz dziecka.
W przypadku złożenia nieprawidłowo wypełnionego wniosku urząd gminy (miasta) wzywa wnioskodawcę do poprawienia wniosku w terminie 14 dni. W przypadku niezastosowania się do wezwania wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia.
Osoba, która pobrała nienależnie świadczenie wychowawcze, jest obowiązana do jego zwrotu (art. 25).
Uwaga: Przedstawiona porada dotyczy tylko podstawowych kwestii i nie wyjaśnia wszystkich zagadnień i wątpliwości. W związku z czym, w razie potrzeby, należy skontaktować się z urzędnikiem w gminie zajmującym się sprawami świadczeń wychowawczych celem uzyskania niezbędnych informacji.
Oświęcim, kwiecień 2016 r.
Prawnik: S.Rydzoń r.p.