1. Stowarzyszenie Romów w Polsce
    1. Historia i misja
    2. Władze
    3. Romski Instytut Historyczny
    4. The Fight Against Antisemitism in Poland: Monitoring, Intervention, Education
    5. Projekty
    6. Mobilne Centrum Przeciwdziałania Dyskryminacji Romów
    7. Centrum Porad - FIO
    8. Dzielmy się doświadczeniami
    9. Podnoszenie kwalifikacji i zatrudnienie drogą do integracji
    10. Po obu stronach Karpat
    11. Polsko - Słowackie warsztaty
    12. Media o nas
  2. Aktualnie
  3. Romowie
    1. Historia
    2. Tradycja i Kultura
    3. Współczesność
      1. "Cygan ze strachu, Rom z dumy" - Katarzyna Marwicz w rozmowie z Marcinem Kołodziejczykiem, dziennikarzem tygodnika "Polityka", nagrodzonym za tekst o Romach w Rumunii.
      2. Delegacja Centralnej Rady Niemieckich Sinti i Romów oraz Niemieckiego Związku Piłki Nożnej na Węgrzech 26-28.10.2009 - sprawozdanie z pobytu.
      3. Romowie w Polsce
      4. Szczyt Unii Europejskiej w sprawie Romów
      5. Postawy wobec Romów w Polsce, Czechach, na Węgrzech i Słowacji
    4. Artykuły i Raporty
      1. Raporty
      2. Raport "Romowie na rynku pracy" [PDF]
      3. Raport pt. Funkcjonowanie poznawcze dzieci romskich uczęszczających do szkół podstawowych specjalnych i masowych - konteksty społeczne [PDF]
      4. Raport Romowie - Bezrobocie [PDF]
      5. Rzucając wyzwanie przymusowej sterylizacji kobiet romskich w Czechach- źródło ERRC http://www.errc.org/cikk.php?cikk=2228, tłumaczenie Małgorzata Kołaczek
      6. Romowie. Rozprawa o poczuciu wykluczenia- Marian Grzegorz Gerlich, Roman Kwiatkowski
      7. Wykuwanie pamięci. Kilka uwag na temat wystawy ”Zagłada Romów Europejskich oraz Rasizm we Współczesnej Europie” - Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Marek Isztok
      8. Mass media jako czynnik wpływający na integrację społeczną Romów – przypadek Polski, Węgier, Słowacji- Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Małgorzata Kołaczek
      9. Pomoc dla Romów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Szanse i zagrożenia
      10. Romowie na rynku pracy – badania i raport
  4. Romski Holokaust
    1. Informacje historyczne
      1. Początek represji antyromskich po dojściu nazistów do władzy w Niemczech
      2. Początek "ostatecznego rozwiązania" kwestii romskiej
      3. Eksterminacja Romów w okresie II wojny światowej w okupowanych krajach Europy
      4. Syndrom Holokaustu
    2. Świadkowie Holokaustu
    3. Relacje świadków
      1. Franz Wirbel
      2. Szmyt Władysław
      3. Edward Paczkowski
      4. Edward Kwiatkowski
      5. Anna Kwiatkowska
      6. Aleksy Kozłowski
      7. Władysława Jaglenicz
      8. Leokadia Jaworska
      9. Elizabeth Guttenberger
      10. Ryszard Głowacki
      11. Helmut Clemens
      12. RELACJE VIDEO
    4. Skany dokumentów
      1. Świadectwa
    5. Dzień pamięci o zagładzie Romów
      1. Kalendarium upamiętniania holokaustu Romów i Sinti przez Stowarzyszenie Romów w Polsce - lata 1993-2012
      2. Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów- PROKLAMACJA
      3. 65 rocznica likwidacji tzw. Zigeunerlager – obrona pamięci dla lepszej przyszłości
      4. Relacja z 65. rocznicy likwidacji tzw. Zigeunerlager [VIDEO]
    6. Spotkania ze świadkiem
      1. Spotkania ze świadkiem
      2. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.1
      3. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.2
  5. Edukacja i Kultura
    1. Działalność edukacyjna SRwP
      1. Edukacja
      2. Oferta spotkań edukacyjnych Stowarzyszenia Romów w Polsce
    2. Dialog-Pheniben
    3. Spotkania edukacyjne
    4. Wystawy
      1. Wystawa stała
    5. Publikacje
  6. Video
  7. Galeria
  8. Polecamy
  9. Dialog- Pheniben
  10. Akcja Reinhardt
    1. Romowie stawali się elementem europejskiej układanki etnicznej od X w.
    2. Ustawy Norymberskie składały się z dwóch aktów prawnych: „Ustawy o ochronie niemieckiej krwi i honoru” oraz „Ustawy o obywatelstwie Rzeszy”
    3. Zagłada Romów na terenach okupowanych przez Niemcy.
    4. Zakończenie
    5. Główne cele projektu: Romowie jako ofiary Akcji Reinhardt.
    6. Rezultaty kwerendy archiwalnej
    7. Rezultaty kwerend archiwalnych
    8. Polskie publikacje i działania upamiętniające dotyczące zagłady Romów – w kontekście międzynarodowym.
    9. Auschwitz-Birkenau: działalność Muzeum i Stowarzyszenia Romów w Polsce.
    10. Obozy związane z Akcją Reinhardt
    11. Działalność na rzecz pamięci
    12. Miejsca masowych egzekucji Romów w Polsce południowej. Analiza wybranych lokalizacji.
    13. Dwa pomniki. Estetyka i polityka romskiej pamięci.
    14. Kwerenda z zasobie archiwalnym Geheime Staatspolizei – Staatspolizeistelle Trier
    15. Kwerenda w zasobie archiwalnym ITS – Bad Arolsen
    16. Przypadki indywidualne.
    17. Przebieg zagłady: analiza wybranych przypadków
    18. Poszukiwania miejsc pamięci i ich upamiętnień.
  11. E-Lekcje
 

Pochodzenie

Etnogeneza Romów

Radżastan, północno–zachodnie Indie. To tu zaczyna się „romska opowieść", w której nic nie jest jednoznaczne. Pewne jest tylko to, że tysiąc lat temu Romowie wyruszyli w drogę, by już nigdy nie powrócić do swojej indyjskiej kolebki. Decyzja o opuszczeniu własnego matecznika naznaczyła ich los - stali się wiecznymi wędrowcami, ludźmi drogi, podróżnikami przemierzającymi kontynenty.
Dzięki badaniom historycznym, antropologicznym i lingwistycznym dysponujemy coraz większą wiedzą na temat pochodzenia Romów. Jednak wyniki badań nie dały odpowiedzi na zasadnicze pytania. Wciąż nie wiemy, jaka jest genealogia Romów ani wśród których mieszkańców dzisiejszych Indii należy szukać ich pobratymców. Badania językowe udowodniły, że język romani jest blisko spokrewniony z sanskrytem, a także językami nowoindyjskimi. Pozostałe elementy stanowią niewiadomą. Jedni widzą w Romach potomków Domów – wędrownych muzyków do dzisiaj zamieszkujących subkontynent indyjski. Inni wiążą Romów z wędrownymi kowalami – Gadulija Lohar oraz handlarzami bydła – Bandżara. Wielu zwolenników ma pogląd jakoby Romowie wywodzili się spośród wojowników Dźatów i Radźputów należących do kasty Kszatriów. Najprawdopodobniej jednak już w chwili wyruszenia na wielką wędrówkę Romowie stanowili niejednolitą grupę o zróżnicowanej strukturze społecznej i kastowej.
Pierwszym etapem romskiej migracji była Persja, co poświadczają liczne zapożyczenia z języka perskiego. Z tamtego czasu pochodzą pierwsze wzmianki literackie na temat Romów m.in. w największej perskiej epopei narodowej „Szahname" (Księga Królewska).
Wędrujący Romowie dla tubylców zawsze byli „obcymi". Aby móc przetrwać, musieli przejąć obce elementy językowe i kulturowe. Persja, a następnie Armenia i obszar cesarstwa bizantyjskiego okazały się „przystankami" na trasie podróży do Europy, to wówczas ukształtował się model kulturowy, który z jednej strony wchłaniał obce elementy, a z drugiej stworzył strukturę społeczną, która zapobiegała całkowitej asymilacji i utracie własnej odmienności.
W XII wieku pierwsze tabory zaczęły przemierzać europejskie trakty i gościńce. Do końca XVI stulecia nie było już w Europie miejsca, do którego by nie dotarli. W XVII stuleciu Romowie byli wysyłani do przymusowej pracy w kopalniach i na plantacjach w koloniach hiszpańskich i portugalskich w Ameryce Północnej i Środkowej, a także do Mozambiku i Angoli. W XIX wieku w poszukiwaniu pracy i lepszej przyszłości migracja romska dotarła do Ameryki Północnej. Obecnie Romowie zamieszkują wszystkie kontynenty świata.

Przybycie do Europy

W V wieku Europa stała się areną wielkich wędrówek ludów. Niespotykane w dziejach tłumy przemieszczały się we wszystkich kierunkach - ze wschodu na zachód, z północy na południe, z południa na północ i z zachodu na wschód. Ten nieprzebrany pochód plemion reprezentujących różne tradycje kulturowe i etniczne obrócił w gruzy imperium rzymskie.
W XII – XIII stuleciu, kiedy Romowie pojawili się na „starym kontynencie”, struktura społeczno-polityczna nowej rzeczywistości była już ukształtowana na nowo. Romowie przekraczający wrota Europy nie wiedzieli z pewnością, że przybywają do świata, gdzie niepodzielnie panuje system feudalny.
Duży wpływ na migrację Romów z Europy południowo – wschodniej na zachód w XV wieku miały podboje tureckie, w wyniku których w rękach Turków znalazły się Bałkany, Grecja, Wołoszczyzna, a także południowe i środkowe Węgry. W wyniku niszczycielskich działań wojennych wyludnieniu uległy całe krainy. Opuszczenie terenów objętych pożogą wojenną było dla Romów koniecznością.
Europa odegrała kluczową rolę w historii Romów. Stała się ojczyzną dla przeważającej części z nich. To tu wykrystalizowały się współczesna romska tradycja, kultura, zwyczaje Cała udokumentowana historia romska wiąże się z ich pobytem w Europie. Romowie stali się nieodłącznym elementem europejskiego krajobrazu, a ich kultura integralną częścią europejskiego dziedzictwa kulturowego.
Europa okazała się dla Romów domem, przystanią, azylem, ale też przyniosła im największe tragedie i cierpienia – prześladowania, wygnania, pogromy i w końcu eksterminację.
Europa wciąż odgrywa wielką rolę w życiu społeczności romskiej. Ten region zamieszkuje najliczniejsza romska populacja na świecie. Szacunkowe dane określają jej liczebność na ok. 12 milionów. Europa jest globalnym centrum romskiego życia kulturalnego, artystycznego, intelektualnego i ekonomicznego.

Najnowsze w galerii

Napisz do redakcji

Stowarzyszenie Romów w Polsce
ul. Berka Joselewicza 5
32-600 Oświęcim
tel. 0 33 8426989
e-mail: 17421453@pro.onet.pl; stowarzyszenie@romowie.net
Licznik odwiedzin: 512 418 osób
Realizacja: HEXADE.COM (Grafik, projektant, webdesigner)