1. Stowarzyszenie Romów w Polsce
    1. Historia i misja
    2. Władze
    3. Romski Instytut Historyczny
    4. The Fight Against Antisemitism in Poland: Monitoring, Intervention, Education
    5. Projekty
    6. Mobilne Centrum Przeciwdziałania Dyskryminacji Romów
    7. Centrum Porad - FIO
    8. Dzielmy się doświadczeniami
    9. Podnoszenie kwalifikacji i zatrudnienie drogą do integracji
    10. Po obu stronach Karpat
    11. Polsko - Słowackie warsztaty
    12. Media o nas
  2. Aktualnie
  3. Romowie
    1. Historia
    2. Tradycja i Kultura
    3. Współczesność
      1. "Cygan ze strachu, Rom z dumy" - Katarzyna Marwicz w rozmowie z Marcinem Kołodziejczykiem, dziennikarzem tygodnika "Polityka", nagrodzonym za tekst o Romach w Rumunii.
      2. Delegacja Centralnej Rady Niemieckich Sinti i Romów oraz Niemieckiego Związku Piłki Nożnej na Węgrzech 26-28.10.2009 - sprawozdanie z pobytu.
      3. Romowie w Polsce
      4. Szczyt Unii Europejskiej w sprawie Romów
      5. Postawy wobec Romów w Polsce, Czechach, na Węgrzech i Słowacji
    4. Artykuły i Raporty
      1. Raporty
      2. Raport "Romowie na rynku pracy" [PDF]
      3. Raport pt. Funkcjonowanie poznawcze dzieci romskich uczęszczających do szkół podstawowych specjalnych i masowych - konteksty społeczne [PDF]
      4. Raport Romowie - Bezrobocie [PDF]
      5. Rzucając wyzwanie przymusowej sterylizacji kobiet romskich w Czechach- źródło ERRC http://www.errc.org/cikk.php?cikk=2228, tłumaczenie Małgorzata Kołaczek
      6. Romowie. Rozprawa o poczuciu wykluczenia- Marian Grzegorz Gerlich, Roman Kwiatkowski
      7. Wykuwanie pamięci. Kilka uwag na temat wystawy ”Zagłada Romów Europejskich oraz Rasizm we Współczesnej Europie” - Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Marek Isztok
      8. Mass media jako czynnik wpływający na integrację społeczną Romów – przypadek Polski, Węgier, Słowacji- Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Małgorzata Kołaczek
      9. Pomoc dla Romów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Szanse i zagrożenia
      10. Romowie na rynku pracy – badania i raport
  4. Romski Holokaust
    1. Informacje historyczne
      1. Początek represji antyromskich po dojściu nazistów do władzy w Niemczech
      2. Początek "ostatecznego rozwiązania" kwestii romskiej
      3. Eksterminacja Romów w okresie II wojny światowej w okupowanych krajach Europy
      4. Syndrom Holokaustu
    2. Świadkowie Holokaustu
    3. Relacje świadków
      1. Franz Wirbel
      2. Szmyt Władysław
      3. Edward Paczkowski
      4. Edward Kwiatkowski
      5. Anna Kwiatkowska
      6. Aleksy Kozłowski
      7. Władysława Jaglenicz
      8. Leokadia Jaworska
      9. Elizabeth Guttenberger
      10. Ryszard Głowacki
      11. Helmut Clemens
      12. RELACJE VIDEO
    4. Skany dokumentów
      1. Świadectwa
    5. Dzień pamięci o zagładzie Romów
      1. Kalendarium upamiętniania holokaustu Romów i Sinti przez Stowarzyszenie Romów w Polsce - lata 1993-2012
      2. Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów- PROKLAMACJA
      3. 65 rocznica likwidacji tzw. Zigeunerlager – obrona pamięci dla lepszej przyszłości
      4. Relacja z 65. rocznicy likwidacji tzw. Zigeunerlager [VIDEO]
    6. Spotkania ze świadkiem
      1. Spotkania ze świadkiem
      2. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.1
      3. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.2
  5. Edukacja i Kultura
    1. Działalność edukacyjna SRwP
      1. Edukacja
      2. Oferta spotkań edukacyjnych Stowarzyszenia Romów w Polsce
    2. Dialog-Pheniben
    3. Spotkania edukacyjne
    4. Wystawy
      1. Wystawa stała
    5. Publikacje
  6. Video
  7. Galeria
  8. Polecamy
  9. Dialog- Pheniben
  10. Akcja Reinhardt
    1. Romowie stawali się elementem europejskiej układanki etnicznej od X w.
    2. Ustawy Norymberskie składały się z dwóch aktów prawnych: „Ustawy o ochronie niemieckiej krwi i honoru” oraz „Ustawy o obywatelstwie Rzeszy”
    3. Zagłada Romów na terenach okupowanych przez Niemcy.
    4. Zakończenie
    5. Główne cele projektu: Romowie jako ofiary Akcji Reinhardt.
    6. Rezultaty kwerendy archiwalnej
    7. Rezultaty kwerend archiwalnych
    8. Polskie publikacje i działania upamiętniające dotyczące zagłady Romów – w kontekście międzynarodowym.
    9. Auschwitz-Birkenau: działalność Muzeum i Stowarzyszenia Romów w Polsce.
    10. Obozy związane z Akcją Reinhardt
    11. Działalność na rzecz pamięci
    12. Miejsca masowych egzekucji Romów w Polsce południowej. Analiza wybranych lokalizacji.
    13. Dwa pomniki. Estetyka i polityka romskiej pamięci.
    14. Kwerenda z zasobie archiwalnym Geheime Staatspolizei – Staatspolizeistelle Trier
    15. Kwerenda w zasobie archiwalnym ITS – Bad Arolsen
    16. Przypadki indywidualne.
    17. Przebieg zagłady: analiza wybranych przypadków
    18. Poszukiwania miejsc pamięci i ich upamiętnień.
  11. E-Lekcje
 

Romscy "pielgrzymi – egipcjanie" – początek represji

W podróży

Romowie nie należą do ludów księgi. Tradycja, kultura, normy moralne i etyczne, język i prawa zwyczajowe były przekazywane ustnie z pokolenia na pokolenie. Nie istniała tradycja spisywania własnych dziejów, nie prowadzono żadnych dzienników, kronik, itinerariów, nie dokumentowano w żaden sposób przeszłości tak w wymiarze indywidualnym, jak i zbiorowym. Stąd brak materiałów źródłowych pozwalających na rekonstrukcję genezy tego narodu. Niezmiernie ubogie są również źródła pisane dotyczące tej społeczności z okresu pobytu w Persji i Armenii. Dopiero źródła bizantyjskie zawierają informacje o ludziach, będących najprawdopodobniej protoplastami współczesnych Romów. W tym czasie w Europie rozpoczął się proces tworzenia monarchii narodowych z silną władzą centralną. Panujący system feudalny, uniwersalizm w obszarze kultury i języka (łacina jako lingua franca), rosnące znaczenie ośrodków administracyjnych, system podatkowy i cechowy - te wszystkie elementy powodowały, że w średniowiecznej Europie pismo odgrywało dużą rolę.
Pierwszymi dokumentami poświadczającymi obecność Romów w Europie były rejestry miejskie i sądowe. Warto zwrócić uwagę na cesarski list żelazny – glejt wydany romskim pielgrzymom przez Zygmunta Luksemburskiego, ówczesnego Cesarza Rzymskiego Narodu Niemieckiego - gwarantujący im swobodne poruszanie się w granicach cesarstwa. O wiele liczniejsze były jednak dekrety antyromskie, które wydawano po to, by wygnać Romów z danego państwa lub też narzucić kontrolę nad tą społecznością poprzez wprowadzenie zakazu „włóczęgostwa", jak to wówczas określano. W myśl tych dekretów wszelkie naruszenie zakazu wędrowania sprowadzało na Romów restrykcje w postaci banicji i wyłączenia spod prawa, co w konsekwencji oznaczało, że Romowie byli pozbawiani wolności i kierowani do pracy przymusowej (najczęściej w zamorskich koloniach). Ustawy przeciwko Romom w krajach Europy Zachodniej wydawano od połowy XV wieku.
W średniowiecznej Europie często nazywano Romów „Egipcjanami". Prawdopodobnie wiązało się to z ich wcześniejszym pobytem na terytorium Bizancjum (w porcie Modon na Peloponezie było duże skupisko Romów). Jako „Egipcjanie" Romowie przez krótki okres cieszyli się sympatią mieszkańców Europy. Wynikało to zapewne z faktu, iż przedstawiali się jako pielgrzymi. W feudalnej Europie Kościół odgrywał wszechmocny wpływ na mentalność i światopogląd mieszkańców. Udzielenie pomocy i gościny pielgrzymom było obowiązkiem wszystkich wiernych. Romowie - wyposażeni dodatkowo w cesarskie listy żelazne - mogli więc bezpiecznie wędrować po miastach Europy Zachodniej.
Pod koniec XV wieku skończył się jednak okres przychylności wobec Romów. Główną tego przyczyną był fakt, że ich styl życia i sama obecność wykraczały poza ramy systemu feudalnego. Romowie stanowili wyłom w jego misternej konstrukcji – nie płacili podatków, prowadzili koczowniczy tryb życia, nie wchodzili w skład systemu cechowego, nie służyli w armii. Władcy ówczesnej Europy nie mogli i nie chcieli tolerować takiego stanu rzeczy. Od końca XV wieku we wszystkich krajach Europy zaczęto wydawać ustawy antyromskie, których celem było wygnanie Romów. W 1492 roku Ferdynand, król Hiszpanii skazał Romów na wygnanie. Każdy, kto nie poddałby się temu rozkazowi, miał podlegać karze śmierci.
Jean–Paul Clebert w „Les Tsiganes" pisze: „Ludzie o osiadłym trybie życia, podejrzliwi, a jednocześnie łatwowierni, postrzegali ich, prowadzących koczowniczy tryb życia przybyszów z dalekich krajów, jako mających złe oko. (…) każdy obcy był podejrzany, szczególnie jeśli miał śniade oblicze, kolczyki w uszach, mieszkał w domach na kołach i mówił językiem, który zdecydowanie nie należał do języków chrześcijańskich".
W 1539 roku paryski parlament przyjął ustawę o wygnaniu Romów. W 1560 roku Stany Generalne w Orleanie uchwaliły, że „wszyscy ci oszuści, znani jako Cyganie lub Egipcjanie, muszą opuścić Królestwo pod karą zesłania na galery”.
Dekrety antyromskie wydawano także m.in. w Niemczech (1497), Portugalii (1526), Danii (1536), Niderlandach (1544), Anglii (1547), Szwecji (1637).

Najnowsze w galerii

Napisz do redakcji

Stowarzyszenie Romów w Polsce
ul. Berka Joselewicza 5
32-600 Oświęcim
tel. 0 33 8426989
e-mail: 17421453@pro.onet.pl; stowarzyszenie@romowie.net
Licznik odwiedzin: 512 418 osób
Realizacja: HEXADE.COM (Grafik, projektant, webdesigner)